Pehlivan kispetsiz olmaz, İrfan Şahin usta olmazsa her ikisi de olmaz...
Bir usta tanıdık Çanakkale Biga'da, namı Ülke dışına taşmış Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) somut olmayan kültür mirası çalışmaları kapsamında 2010 yılında yaşayan insan hazinesi seçilmiş usta.
O gerçek bir usta, gerçek bir zanaatkâr. Zanaat kısmı hat safhada. Usta zanaatını öyle perçinlemiş ki; dönemin en ünlü pehlivanları onun diktiği kispetlerle er meydanlarına çıkmış, meydan okumuş rakiplerine. Zanaatını konuşturmuş usta, kârını hesap etmemiş hiçbir zaman. Mekanına gittik ustanın, 50-60 yıl önce ne ise şimdi de aynı koca ustanın mekânı. Kapıda karşıladı bizleri koca usta. Güler yüzlü, naif, gereği kadar kibar, hürmetkâr, gönlü bol, sohbeti hoş. Koca ustam buyur etti bizi. Kapıdan içeriye adım attık, nutkumuz tutuldu, heyecan bastı bizleri. Terledik, panikledik, sanki içeride Cumhuriyet Döneminin ilk pehlivanları bizleri bekliyor, bizleri karşılıyordu. Rahmeti rahmana kavuşan Sezai Kanmaz namı diğer Kör Sezai, Cumhuriyet Tarihinin ilk gerçek altın kemer kuşanmış Başpehlivanı Mustafa Bük namı diğer Ordu'lu Mustafa bekliyordu sanki bizleri. Kara Ali Çelik, Nazmi Uzun, Mehmet Ali Yağcı, İrfan Atan, Adil Atan, İbrahim Karabacak, Sabri Acar, Mehmet Keçe Atak, Magirus, Saffet Kayalı, Recep Gürbüz, Recep Kılıç, Ahmet Taşçı vs. Daha ismini sayamadığım birçok usta, birçok yiğit say sayabilirsen...
Recep'leri, Ali'leri, Orhan'ları, İsmail'leri, Yeşil'leri, Cengizhan'ları, Mustafa'ları, Yusufcan'ları bile gördük. İsmini sayamadıklarımdan özür dilerim. Her birini gördük, resimleri var. Dıştan küçük, içeriden koca bir dünyaya, tarihe, geçmişe, geleceğe açılan bir uzun koridor sanki. Her yerde pehlivan resimleri, gazete küpürleri, küpürler ki; belki de arşivler de yoktur bir çoğu resimler. Ki; ne resmi çeken yaşıyordur hayatta, ne de resmi çekilen.
Anlat dedik ustaya; kimlere kispet diktin bu dükkanda. Kaç kispet diktin bu dükkanda. 50-60 yılda 15-16 bin kispet diktim dedi usta kısık bir ses tonuyla, mahçup bir şekilde. Dedik ya; o gerçek bir zanaatkâr diyemiyorum zanaatçı olmuş. Lakin, kâr kısmına uzak kalmış usta. Şimdilerde 15-16 bin kispet bir servet tutar belki de. 26 altı yaşında idim, dönemin en ünlü pehlivanlarından Sezai Kanmaz ustam benden bir kispet dikmemi istedi. Ustaları vefat etmiş, O dönemde kispet diken bir ben kalmıştım diyor. Sanki o anı yaşıyormuş gibi heyecanlanıyor, terliyor, yanakları kızarıyor ustanın. 50-55 yıl geriye gidiyor, bizleri de o yıllara götürüyor adeta. Diktim diyor Sezai ustaya...
Ordu'lu Mustafa ustam geldi bir gün dükkana diyor. Yine o anı yaşıyor, işaret ediyor kapıyı, gözleri dalıyor dışarıdan ışık yansıyan ahşap camlı kapıya. Bana öyle bir kispet dikeceksin ki; yere attığımda dimdik ayakta duracak, rakibim elini kasnağıma atıp iç kazığı dış kazığı vurduğunda kendimi sıkacağım o kol oradan asla çıkamayacak. Diktim diyor usta. Çok zor oldu, üç dört gün sadece bir bacağını dikmem sürdü. O zamanlar 46 kg. geliyordu kispetler, giyilmesi zor olduğu gibi dikilmesi de bir okadar zor idi diyor usta. Diktim Ordulu'nun kispetini. O yıl bu kispetle birinci oldu Kırkpınar'da. O günden bugüne Kara'lara, Yeşil'lere, Ali'lere, Osman'lara, Orhan'lara, kadar kispet diktim, artık kispet dikmiyorum diyor usta. Lakin 60 yıl önce bu dükkanı her sabah besmele ile nasıl açıyorsam, bugün de öyle yarın birine kispet dikecekmiş gibi açıyorum dükkanı diyor usta.
Biz çok sevdik koca ustayı. O mesleği ile, geçmişten gelen aile terbiyesi ile, usta çırak kültürü ile büyümüş yoğrulmuş ve hiç bozamamış elhamdulillah zaman koca ustayı. O hala sıcak kanlı, güler yüzlü, edepli, adaplı, saygılı, oturaklı, saygın. Bir pehlivan da, bir usta da, Ata sporuna Peygamber sporuna gönül vermiş bir gönül erinde olması gereken her özellik mevcut usta da. Koca ustaya sorduk bu kadar yiğide emeğin geçti; kispet dikip parasını aldığın, belki de kimi zaman almadığın olmuştur. Rahmeti rahmana kavuşan yiğitlerimizin mekânı cennet olsun. Yaşayanlar ziyaret ediyorlar mı seni. Gülümsedi usta, burası hiç boş kalmaz. Devlet erkanından, basından, yabancı basınına kadar herkes ziyaret eder. Gelenden de, gelemeyen den de rabbim razı olsun dedi edebinden, asaletinden. İsim vermedi usta gelemeyenler gelmeyenleri. Dikkat ettim, sanki bana öyle geldi ki; gelenleri sayarken sen anla gelemeyenleri dedi yine büyük bir ustalıkla.
Değerli güreş camiası, değerli ustalarım, hocalarım, başkanlarımız, ağalar, koçyiğit pehlivanlarım; Belki bana düşmez ama, ziyaret edin nadir kalan değerlerimizi. Yaşlanmış, er meydanlarından el ayak çekmiş fakat gözünü gönlünü ayıramamış ustalarımızı, eski pehlivanlarımızı ziyaret edin, gönüllerini hoş edin, hayır dualarını alın. Rahmete kavuşanları da kabirlerinde ziyaret edin, dua edin onlara. Arayın sorun onları, arayın unutmayın unutmayın ki; birgün sizler de unutulanlardan olmayın.
Saygılarımla...
